III INFRASTRUKTURA GMINY

3.1. Gospodarka wodno - ściekowa

W chwili obecnej wartość skanalizowania obszaru miasta i gminy Gryfino wyliczona na podstawie stosunku długości sieci wodociągowej do długości sieci kanalizacyjnej, wynosi ok. 45%, co stawia omawiany teren na wyższym aniżeli średnim poziomie biorąc pod uwagę wartość wyliczoną dla powiatu gryfińskiego, która wynosi     30 %.

Zaniedbanie, jakim jest prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej z naciskiem na jeden jej element wpływa niekorzystnie na środowisko i zwiększa ryzyko zanieczyszczenia środowiska ściekami bytowymi.

Na terenie miasta i gminy istnieje 8 oczyszczalni ścieków. Znajdują się one w miejscowościach: Gardno, Gryfino, Nowe Czarnowo, Sobiemyśl, Stare Brynki oraz Steklno.

3.1.1. Zaopatrzenie w wodę

3.1.1.1. Ujęcia wód           

Miasto i gmina Gryfino posiada 13 ujęć wody podziemnej. Wody pobierane, pochodzą głównie z zasobów wody podziemnej utworów czwartorzędowych i stosowane są najczęściej do celów bytowo - gospodarczych mieszkańców.

Wykaz ujęć wód podziemnych na terenie Gminy Gryfino zawiera załącznik nr 1 do niniejszego opracowania.

3.1.1.2. Sieć wodociągowa

Według danych uzyskanych z Urzędu Miasta i Gminy wynika, że omawiany teren jest zwodociągowany w 95 % -ach, długość sieci wodociągowej wynosi ok. 115,1 km, w tym Miasto posiada sieć wodociągową o długości ok. 48 km. Długości sieci wodociągowej oraz procent mieszkańców objętych siecią wodociągową w poszczególnych miejscowościach przedstawia tabela 12.

Długość sieci wodociągowej w mieście i gminie Gryfino.			T a b e l a  12
Długość sieci wodociągowej [km]			Procent mieszkańców objętych siecią wodociągową  [%]
Miasto i gmina ogółem		115,1	95
Jednostki osadnicze	Gryfino	48,0	95
	Steklno	6,1	100
	Wełtyń	6,7	100
	Chwarstnica	12,3	100
	Borzym	3,5	100
	Bartkowo	14,2	95
	Dębce	4,0	92
	Wysoka Gryfińska	1,5	100
	Chlebowo	7,0	93
	Drzenin	7,5	100
	Sobiemyśl	4,3	60
	Krzypnica	b.d	b.d.

Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Miasta i Gminy Gryfino, Powiatowy Program Ochrony Środowiska

3.1.2. Gospodarka ściekowa

Sytuacja w zakresie gospodarki ściekowej jest w gminie zróżnicowana. Obecnie, poza miastem Gryfino, kanalizacją i urządzeniami do oczyszczania ścieków objęty jest niewielki procent gminy. Gospodarka ściekami jest jeszcze słabą stroną w infrastrukturze technicznej gminy.

3.1.2.1. Sieć kanalizacyjna

Długość sieci kanalizacyjnych w mieście i gminie Gryfino oraz procent skanalizowania przedstawia się następująco:

Obszar miasta i gminy jest objęty kanalizacją w 71,7 %. Długość sieci wynosi ok. 52 km. Tylko miasto Gryfino objęte jest siecią kanalizacji deszczowej o długości 23,46 km.

Długość sieci kanalizacyjnej w mieście i gminie Gryfino.			T a b e l a  13
Długość sieci kanalizacyjnej  [km]			Procent mieszkańców objętych siecią kanalizacyjną [%]
Miasto i gmina ogółem		51,4	71,7
Jednostki osadnicze	Gryfino	35,8	92
	Stare Brynki	1,4	98
	Gardno	3,9	76
	Sobiemyśl	1,4	99
	Steklno	8,9	73

Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Miasta i Gminy Gryfino, Powiatowy Program Ochrony Środowiska

3.1.2.2. Oczyszczalnie ścieków

Na terenie gminy Gryfino znajduje się 8 oczyszczalni ścieków. Część z nich według Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego pracuje nie wykorzystując w całości swojej przepustowości. Taka sytuacja jest wynikiem braku dostatecznej infrastruktury technicznej umożliwiającej doprowadzenie ścieków do oczyszczalni. Również niewłaściwa eksploatacja oczyszczalni (zbyt mała lub zbyt duża ilość ścieków) wpływa niekorzystnie na jakość odprowadzanych ścieków, może obniżyć stopień oczyszczenia ścieków, a tym samym źle wpłynąć na jakość wód odbiornika. Tabela 14 zamieszczona poniżej przedstawia wykaz istniejących na terenie gminy oczyszczalni ścieków z wyszczególnieniem sposobu oczyszczania i przepustowości.

Wykaz istniejących na terenie gminy Gryfino oczyszczalni ścieków					T a b e l a  14
Miejscowość	Administrator	Odbiornik	Q projektowane [m3/d]	Ważność pozwolenia wodno-prawnego		Typ
1	2	3	4	5		6
Gardno	Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Gryfinie	Jezioro Brudzno	200	2004		mech.-biol. Bioblok MU 100 MU 200a
Gryfino	Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Gryfinie	Odra Wschodnia- Regalica	5 000	2004*		mech.-biol.
Gryfino	GRYFSKAND Sp. z o.o. w Gryfinie	Odra Wschodnia	892	2013		mech.-biol.
Gryfino (wyspa na  j. Wełtyń)	Spółdzielnia Spożywców „Społem” w Gryfinie	Jezioro Wełtyń	26,0	2005		mech.-biol.
Nowe Czarnowo	Elektrownia „Dolna Odra” oczyszczalnia ścieków przemysłowo - deszczowych, Instalacja Odsiarczania Spalin	Odra Wschodnia	1 000 1 200	2004		mech.-biol. 2x ELA, ELA 7M, ELA 7MD mech., mech.-chem.
Sobiemyśl	Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Gryfinie	pośrednio Jezioro Borzym	100	2006		mech.-biol.  Bioblok MU 100
Stare Brynki	Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Gryfinie	Kanał Autostrada  Wełtyń pośrednio rzeka Omulna	75	2014		mech.-biol. Bioblok MU 75
Steklno	Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Gryfinie	Kanał Babinek Tywa	168	2012		mech.-biol.

¹⁾ – przepustowość oczyszczalni po modernizacji, * - decyzja na rozbudowę i modernizację oczyszczalni równoważna z pozwoleniem wodnoprawnym

Źródło: dane przekazane przez Starostwo Powiatowe, dane WIOŚ Szczecin, pozwolenia wodnoprawne z lat od 1999 do 03.06.2003

Charakterystyka wybranych oczyszczalni

            Użytkownikiem oczyszczalni ścieków w Gryfinie jest Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Szczecińskiej 5 w Gryfinie.

Oczyszczanie ścieków w komunalnej oczyszczalni ścieków w Gryfinie prowadzone jest w reaktorze z funkcją biologicznego usuwania azotu oraz chemicznego strącania fosforu. Po osadniku wtórnym ścieki doczyszczane są na lagunie z roślinnością. Aktualnie stan techniczny i eksploatacyjny obiektu, a także skuteczność pracy nie budzą zastrzeżeń. Eksploatacja oczyszczalni i odprowadzanie ścieków do wód powierzchniowych odbywa się na podstawie pozwolenia wodnoprawnego wydanego przez Starostwo Powiatowe w Gryfinie z dnia 28.08.2001r. Pozwolenie wydane jest na odprowadzenie ścieków oczyszczonych w ilości Q_dśr=7500 m³/d.

Charakterystykę odprowadzanych ścieków z komunalnej oczyszczalni ścieków w Gryfinie przedstawia tabela 15.

Oczyszczalnia zlokalizowana jest w północno-zachodniej części Gryfina, na obszarze Polderu Gryfińskiego, na działce o powierzchni 1,5 ha. Łącznie z wodami drenażowymi Polderu odprowadzane są oczyszczone ścieki komunalne z omawianej oczyszczalni do rzeki Odra Wschodnia. Odbywa się to głównie za pomocą systemu rowów i urządzeń odwadniajacych, czyli kanałów Gryfino-Warsztaty, Szambo i Mniszki oraz przepompowni melioracyjnej „Mniszki”, która przetłacza wody do koryta rzeki Odry Wschodniej.

W związku z rozbudową oczyszczalni od strony północnej i południowej teren oczyszczalni zostanie powiększony. Planowana rozbudowa i modernizacja oczyszczalni wpłynie na wielkość jej zlewni. Ulegnie ona zwiększeniu w stosunku do sytuacji obecnej, bowiem planuje się dalsze skanalizowanie miasta i miejscowości należących do gminy. Miejscowości, z których planowane jest przejście ścieków na oczyszczalnię to: Czepino, Daleszewo, Gardno, Krzypnica, Krajnik, Nowe Czarnowo, Pniewo, Radziszewo, Wełtyń, Wysoka Gryfińska i Żabnica.

  Inwestorem rozbudowy komunalnej oczyszczalni ścieków w Gryfinie jest Urząd Miasta i Gminy Gryfino.

Charakterystyka odprowadzanych ścieków			T a b e la  15
Przeciętny dobowy odpływ ścieków  [m3/d]	Przeciętne dobowe ładunki zanieczyszczeń  [kg/d]
4485	BZT5	60,0
	ChZT	222,0
	Zawiesina ogólna	124,0
	Azot ogólny	64,1
	Fosfor ogólny	6,7

Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Gryfińskiego, 2003r.

W oczyszczalni Zespołu Elektrowni Dolna Odra S.A. Elektrownia „Dolna Odra” w Nowym Czarnowie, ścieki z terenu zakładu oczyszczane są na czterech oczyszczalniach mechaniczno-biologicznych, w tym na dwóch oczyszczalniach „Ela” o łącznej przepustowości 1000 m³/d. Stan techniczny i eksploatacyjny oczyszczalni jest prawidłowy, a odprowadzanie ścieków odbywa się poprzez kanał zrzutowy do wód pochłodniczych do rzeki Odry Wschodniej. Zmieszane ścieki przemysłowo-deszczowe wraz z wodami nadosadowymi ze składowiska żużla i popiołów oczyszczane są na mechanicznej oczyszczalni ścieków. Do oczyszczalni tej włączone są również ścieki z Instalacji Odsiarczania Spalin, które oczyszczane są wstępnie na oczyszczalni mechaniczno-chemicznej. Zakład posiada stosowne decyzje na eksploatacje poszczególnych oczyszczalni i odprowadzanie oczyszczonych ścieków do odbiornika jakim jest rzeka Odra Wschodnia. Charakterystykę odprowadzanych ścieków z oczyszczalni ścieków „Ela” zlokalizowanych na terenie zakładu Elektrowni „Dolna Odra” przedstawia tabela 16.

Charakterystyka odprowadzanych ścieków			T a b e l a  16
Ścieki z oczyszczalni „Ela”
Przeciętny dobowy odpływ ścieków [m3/d]	Przeciętne dobowe ładunki zanieczyszczeń [kg/d]
597,5	BZT5	2,6
	ChZT	12,0
	Zawiesina ogólna	6,6
	Azot ogólny	6,0
	Fosfor ogólny	0,7

  Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Gryfińskiego, 2003r.

3.1.2.3. Oczyszczalnie przydomowe

Gospodarkę ściekową do niedawna ograniczano do zbiorczych sieci kanalizacyjnych i zbiorczych oczyszczalni ścieków, co powodowało różnice pomiędzy obszarami miejskimi i wiejskimi pod względem obsługi ludności w kwestii gospodarki ściekami. Było to spowodowane ekonomicznymi rozwiązaniami, które opierały się na obsłudze większych osiedli mieszkaniowych. Obszary wiejskie o niedogodnych warunkach deniwelacyjnych, zamieszkałe przez małą liczbę ludności skazane były na własne rozwiązania. Głównie opierało się to na korzystaniu ze zbiorników bezodpływowych, tak zwanych szamb, i opróżnianiu ich przez podmioty świadczące usługi asenizacyjne.

Najbardziej ekonomiczne jest stosowanie małych przydomowych oczyszczalni - urządzeń prostych w budowie, tanich w eksploatacji, łatwych w obsłudze, a nie ustępujących dużym oczyszczalniom skutecznością. Małe przydomowe oczyszczalnie to urządzenia składające się z osadnika gnilnego i układu rozsączającego. Prawidłowo dobrana i wykonana oczyszczalnia zapewnia użytkownikowi komfort, bardzo niskie koszty eksploatacji i bezawaryjną pracę przez długie lata.

Jak wynika z ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rozdz. 2 art. 3 pkt. 3, gminy mają obowiązek prowadzić ewidencję przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli częstotliwości i sposobu pozbawiania się komunalnych osadów ściekowych oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej.

W gminie Gryfino funkcjonują 32 oczyszczalnie przydomowe. Zostały one usytuowane w terenach o niekorzystnym ukształtowaniu, gdzie brak odbiorników ścieków o wystarczającej chłonności oraz przy rozproszonej zabudowie na terenach wiejskich gminy. Najwięcej oczyszczali przydomowych znajduje się w m. Pniewo w ilości 8 szt. Oczyszczalnie te znajdują się również w miejscowościach Chwarstnica, Wełtyń, Żórawie, Gryfino i Żórawki, Czepino, Bartkowo, Gardno, Nowe Czarnowo, Radziszewo, Wirówek i Żabnica.

Poniżej przedstawiona tabela 17, zawiera wykaz istniejących przydomowych oczyszczalni ścieków w gminie Gryfino, opracowany na podstawie pozwoleń wodnoprawnych z lat 1999-2003 oraz zgłoszeń instalacji (przydomowej oczyszczalni ścieków), z których emisja nie wymaga pozwolenia wodnoprawnego, a które mogą negatywnie oddziaływać na środowisko.

 

Wykaz istniejących przydomowych oczyszczalni ścieków w gminie Gryfino			T a b e l a  17
Lokalizacja	Użytkowanie	Liczba oczyszczalni przydomowych		Ważność pozwolenia wodnoprawnego
Bartkowo	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	1		nie dotyczy
Chlebowo	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	1		nie dotyczy
Chwarstnica	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	4		nie dotyczy
Czepino	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	1		nie dotyczy
Gardno	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	1		nie dotyczy
Nowe Czarnowo	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	1		nie dotyczy
Pniewo	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	8		nie dotyczy
Radziszewo	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	1		nie dotyczy
Wirówek	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	4		nie dotyczy
Wełtyń	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	3		nie dotyczy
Żabnica	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	1		nie dotyczy
Żórawie	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	4		nie dotyczy
Żórawki	Dla potrzeb budynku mieszkalnego	2		nie dotyczy

Źródło: Urząd Miasta i Gminy Gryfino.

Odbiornikiem oczyszczonych ścieków z przydomowych oczyszczalni jest grunt w granicach działki, na której zlokalizowana jest oczyszczalnia.

Biorąc pod uwagę obszar skanalizowania obszaru gminy należy uwzględnić możliwości zwiększenia liczby oczyszczalni przydomowych obsługujących ten teren. Jednakże konieczne jest wcześniejsze przeanalizowanie wszystkich przesłanek, mających na celu rozpatrzenie tego problemu pod względem ekonomicznym, terenowym i ekologicznym.

3.1.2.4. Zbiorniki bezodpływowe

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 13 września 1996 określa, iż zbiornik bezodpływowy to instalacja i urządzenie przeznaczone do gromadzenia nieczystości ciekłych w miejscu ich powstawania. Właśnie ta ustawa mówi również o tym, iż gminy mają obowiązek prowadzić ewidencję zbiorników bezodpływowych w celu kontroli częstotliwości ich opróżniania oraz opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej. Zewidencjonowanie wszystkich zbiorników bezodpływowych, czyli określenie ich ilości, pojemności, stanu technicznego oraz dokonania oceny prawidłowości ich eksploatacji jest wskazane. Dzięki takim informacjom łatwiej będzie określić stan, zagrożenia i potrzeby ochrony środowiska prawidłowo określając kierunki działań gminy.

Z danych uzyskanych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności, Powszechny Spis Rolny 2002, wynika, iż na terenie miasta i gminy Gryfino jest ogółem 1824 mieszkań wyposażonych w zbiorniki bezodpływowe. Na obszarze miasta znajduje się ich 270, natomiast na obszarze wiejskim gminy jest ich 1554.

3.1.2.5. Urządzenia do zbierania i oczyszczania wód deszczowych

Wśród urządzeń odprowadzających zanieczyszczenia do wód powierzchniowych znajdują się również kolektory wód deszczowych. Wykaz urządzeń wodnych służących do zbierania i oczyszczania wód deszczowych znajdujących się na terenie gminy zamieszczono w tabeli 18.

Urządzenia do zbierania i oczyszczania wód deszczowych				T a b e l a  18
Lokalizacja	Użytkownik	Typ urządzenia do oczyszczania i zbierania ścieków opadowych	Przepustowość [dm3/s]		Odbiornik
1	2	3	4		5
Krzypnica  -nawierzchnia drogi gminnej	Urząd Miasta i Gminy w Gryfinie	-Studzienka kontrolna z osadnikiem Nr 1 o śr. 800 mm - Studzienki ściekowe z osadnikami o śr. 50 mm, szt. 6 -Studnie chłonne o śr 1500 mm, głębokość 3,00 m szt.3.	22,87		Bezpośrednio do ziemi
Gryfino  -Centrum Wodne „Laguna”	Fundacja na Rzecz Budowy Obiektów Sportowych w Mieście i Gminie Gryfino	- separator ECOPUR Typ 100/100 -kanał deszczowy	1600		rz. Regalica
Gryfino Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. Z o.o.	Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. Z o.o.	- separator koalescencyjny typ: SEPARATOR-20 - osadnik piasku o pojemności V= 1,54 dm3	7,80		- bezpośrednio kanał szambo - pośrednio rz. Odra Wschodnia
Gryfino „WM”	„WM” - mycie pojazdów samochodowych - stacja paliw	- SEPARATOR 2000 dla ścieków technologicznych - SEPARATOR 2000 typ SEP 30-1-4,0 dla ścieków deszczowych i technologicznych	28,98		Rów melioracji podstawowej Gryfino-Czepino
Odcinek Nowe Brynki - Czepino	Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Szczecinie	- separator koalescencyjny z osadnikiem wstępnym o poj. 250 dm3	6		Rów melioracyjny, pośredni rz. Regalica
		- separator koalescencyjny z osadnikiem wstępnym o poj. 5000 dm3	15
		- separator koalescencyjny z osadnikiem wstępnym o poj. 5000 dm3	10
		- separator koalescencyjny z osadnikiem wstępnym o poj. 5000 dm3	10
Stare Brynki- droga gminna nr 4104027	Urząd Miasta  i Gminy Gryfino	- osadnik piasku o śr 1200 mm	4,44 m3/d		Rów melioracji szczegółowej
Gryfino-Mescherin -przejście graniczne	Wojewoda Zachodniopomorski	- separator koalescencyjny ze zintegrowanym osadnikiem Separator 2000 typ SEP 6-1-2,5	11,6		Odra Zachodnia w 13,90 km.
Gardno ul. Słoneczna	Urząd Miasta i Gminy Gryfino	-osadnik piasku V=5m3 -separator lamelowy 40/400 S	69		Kanał Gardno
Gryfino Hurtownia ul. Pomorska	Zbigniew Litwin	-łapacz tłuszczu	11,16		-bezpośredni- rów melioracji szczegółowej (dz. Nr 25/51), -pośredni- Kanał Gryfino – Czepino.
Gryfinov-Zakład produkcji elementów gumowych	He Gru – Gryfino Sp. z o.o.	-separator AWS-S -studnie chłonne H=4,23m  o śr. 2,5 m	24,4		ziemia
Wirówek	P.F.K. Sp. z o.o.	Separator koalescencyjny PURFLO -kolektor deszczowy tłoczny o śr. 50 - wylot kolektora kanalizacji ściekowej	1,98		rz. Tywa

Źródło: Decyzje pozwolenia wodnoprawne wydane przez Starostwo Powiatowe w Gryfinie w latach 1999 – 2003;

  Eksploatatorzy urządzeń oczyszczających i zbierających ścieki opadowe są zobowiązani do utrzymania we właściwym stanie techniczno-eksploatacyjnym i sanitarnym sieci kanalizacji deszczowej oraz separatora. Dodatkowo należy przeprowadzać badania ścieków opadowych surowych i oczyszczonych systematycznie z częstotliwością przynajmniej 1 raz na rok.

3.2. Gospodarka odpadami

Szczegółową analizę stanu gospodarki odpadami zawiera opracowanie: „Plan Gospodarki Odpadami dla miasta i gminy Gryfino”.

3.3. Komunikacja

3.3.1. Drogi

Powiązania komunikacyjne miasta i gminy Gryfino wydają się być korzystne dla rozwoju regionu. Istniejący układ komunikacyjny gminy tworzą następujące sieci dróg o następujących długościach (dane uzyskane ze Strategii rozwoju miasta i gminy Gryfino).

• krajowe                       19,2 km
• wojewódzkie               29,1 km
• powiatowe                   70,5 km
• gminne                         98,6 km
• zakładowe                   84,8 km
• Razem:                      302,2 km

Biorąc pod uwagę ilościowe wyposażenie gminy w drogi, można uznać, że na terenie gminy istnieje dobrze rozbudowana sieć dróg.

Analizując powiązania z gminami powiatu przez jego teren przebiegają cztery drogi krajowe w tym autostrada A6 oraz siedem dróg wojewódzkich co sprawia, że komunikacja pomiędzy gminą Gryfino a pozostałymi gminami powiatu oraz granicą Państwa może przebiegać bez utrudnień. Szkielet układu drogowego gminy stanowią również liczne drogi powiatowe i gminne.

Dane dotyczące sieci dróg i ulic gminy Gryfino przedstawia tabela 19 i 20.

Dane dotyczące dróg na terenie gminy Gryfino        T a b e l a  19

Numer drogi	Opis odcinka
	Długość [km]	Nazwa
1	2	3
DROGI KRAJOWE
31	19,2	Szczecin – Gryfino – Chojna – Kostrzyn – Słubice
Razem	19,2
DROGI WOJEWÓDZKIE
119	10,62	Radziszewo – Chlebowo – Gardno
120	14,33	Granica Państwa (Merscherin) Gryfino – Gardno
121	19,56	Pniewo – Banie
Razem	44,51
DROGI POWIATOWE
41 – 433	6,410	Gardno – Pyrzyce
41 – 445	18,237	Gryfino – Linie
41 – 448	5,568	Daleszewo – Chlebowo
41 – 449	1,015*	Chlebowo – Binowo
41 – 450	3,199*	Steklno – Babinek
41 – 451	4,155	Daleszewo – Czepino
41 – 452	8,538	Wełtyń – Gajki
41 – 453	2,990*	Steklno – Widuchowa
41 – 454	7,235	Drzenin – Chwarstnica
41 – 455	0,464	Stacja PKP Chwarstnica – Chwarstnica
41 – 456	4,055	Chwarstnica – Bartkowo
41 – 457	1,765	Rożnowo - Borzym
41 – 458	3,247	Szczawno – Bartkowo
41 – 459	2,644	Szczawno – Pniewo
41 – 460	2,256	Krzypnica – Krajnik
Razem	70,01
DROGI GMINNE
4104002	0,6	Żabnica – Żabnica (ul. Polna)
4104005	3,5	Czepino-Stare Brynki
4104006	1,0	Czepino – droga gminna nr 4104005
4104011	1,6	Radziszewo – Łubnica
4104012	0,2	Radziszewo – przejazd PKP
4104013	1,4	Radziszewo – droga wojewódzka  nr 119
4104016	4,9	Daleszewo – Chlebowo
4104017	4,0	Radziszewo droga krajowa nr 31 –Stare Brynki
4104018	1,5	Daleszewo – droga powiatowa nr 41448
4104020	2,4	Daleszewo-Stare Brynki
4104021	2,2	Nowe Brynki – Stare Brynki
4104023	1,0	Chlebowo – Podjuchy (Miasto Szczecin)
4104027	2,8	Stare Brynki – Wełtyń
4104028	1,2	Wysoka Gryfińska – Binowo (gmina Stare Czarnowo)
4104031	2,9	Wełtyń ulice
4104034	1,5	Droga powiatowa nr 41452 – Wełtyń
4104035	5,0	Wełtyń – Chwarstnica
4104036	3,0	Gardno – Wełtyń
4104040	4,3	Drzenin – Chwarstnica
4104041	2,0	Sobieradz – droga gminna nr 4104040
4104043	1,5	Sobieradz – ulice
4104044	2,5	Sobieradz – Prasów (gmina Bielice)
4104046	3,7	Sobieradz – Borzym
4104047	3,5	Sobieradz – Dołgie
4104058	3,0	Dołgie – stacja PKP Sosnowo
4104059	1,8	Dołgie – Sosnowo (gmina Banie)
4104062	4,1	Borzym – osada leśna
4104069	2,5	Pniewo – Bartkowo
4104072	4,0	Pniewo – Żórawie – Pniewo do drogi gminnej nr 4104069
4104073	1,4	Bartkowo droga powiatowa nr 41458 Żórawki droga powiatowa nr 41459
4104079	4,7	Steklno – Nowe Czarnowo
4104080	2,0	Pniewo droga wojewódzka nr 121 – Nowe Czarnowo
4104082	3,3	Nowe Czarnowo droga krajowa nr 31 – droga wojewódzka nr 121
4104083	1,5	Droga krajowa nr 31 – Krzypnica  droga powiatowa nr 41460 (Elektrownia „Dolna Odra”)
4104085	0,8	Droga krajowa nr 31 – Krzypnica (gmina Widuchowa)
4104086	0,8	Pniewo hodowla ryb (Gryfino – Elektrownia „Dolna Odra” – Nowe Czarnowo)
4104087	1,6	Gryfino – hotel „Na Rozstajach” (Gryfino – Elektrownia „Dolna Odra” – Nowe Czarnowo).
4104091	5,9	Borzym - Sobiemyśl
Razem:	95,60

* - długość odcinka drogi na terenie gminy Gryfino

Źródło:; Powiatowy Zarząd Dróg; Dane z Urzędów Gmin, Urząd Miasta i Gminy Gryfino

Dane dotyczące ulic na terenie miasta Gryfino   T a b e l a  20

Nowy numer ulicy	Opis odcinka
	Długość odcinka [km]	Nazwa ulicy według wykazu (m. Gryfino).
1	2	3
Ulice krajowe
31	2,4	Pomorska
31	1,0	Szczecińska
31	1,0	Flisacza
31	1,0	Bolesława Chrobrego
31	2,6	Łużycka
Ulice wojewódzkie
120	0,4	Piastów
120	0,2	Grunwaldzka
1	2	3
120	1,3	Wojska Polskiego
Ulice powiatowe
1471Z	0,550	1 – go Maja
1472Z	0,694	9 – go Maja + Armii Krajowej
1473Z	0,290	Asnyka
1474Z	1,002	Fabryczna
1475Z	0,567	Flisacza
1476Z	0489	Kościelna
1477Z	0,294	Kościuszki
1478Z	1,040	Krasińskiego
1479Z	1,465	Łączna
1480Z	0,403	Mickiewicza
1481Z	0,657	Mieszka I
1482Z	0,544	Niepodległości
1484Z	0,134	Pionierów
1485Z	0,728	Pomorska
1487Z	0,176	Rapackiego
1489Z	0,282	Sienkiewicza
1491Z	0,349	Słowiańska
1492Z	0,425	Sprzymierzonych
-	0,413	Kolejowa
-	0,678	Kołłątaja
Razem:	10,94
Ulice gminne
	0,35	Bolesława Limanowskiego
	0,095	Stanisława Staszica
	0,21	Gen. Władysława Andersa
	0,36	Stanisława Wyspiańskiego
	0,15	Bolesława Krzywoustego
	0,17	Stefana Żeromskiego
	0,13	Bolesława Prusa
	0,13	Lechicka
	0,16	Juliusza Słowackiego
	0,543	Parkowa
	0,135	Ogrodowa
	0,13	Kwiatowa
	0,413	Orląt Lwowskich
	0,128	Elizy Orzeszkowej
	0,185	Garbarska
	0,3	Wodna
	0,385	Targowa
	0,75	Rybacka
	0,49	Artyleryjska
	0,49	Czechosłowacka
	0,075	Podgórna
	0,13	Wincentego Witosa
	0,465	Okrężna
	0,12	Sportowa
	0,185	Nadodrzańska
	0,425	Słoneczna
	0,195	Marii Konopnickiej
	0,153	Bałtycka
	0,34	Energetyków
	0,465	Władysława Reymonta
	0,46	Jarosława Iwaszkiewicza
	0,335	11 Listopada

Źródło:; Powiatowy Zarząd Dróg; Dane z Urzędów Gmin, Urząd Miasta i Gminy Gryfino

Na terenie gminy rozwinięta jest również komunikacja aglomeracyjna zwłaszcza w mieście Gryfino, na liniach podmiejskich i dalekobieżnych. Kursują tu również autobusy dowożące dzieci do szkół.

3.3.2. Koleje

Przez teren gminy przebiega magistralna linia kolejowa nr 273 relacji Szczecin – Gryfino – Wrocław. Jest to linia dwutorowa, zelektryfikowana łącząca region Śląska z Elektrownią „Dolna Odra” S.A. i pozostałymi elektrowniami Zespołu Elektrowni Dolna Odra S.A. Linia ta przechodzi wzdłuż miasta Gryfino, gdzie w jego centrum zlokalizowany jest dworzec kolejowy.

Oprócz wyżej wymienionej drogi kolejowej, przez teren gminy przechodzą jeszcze linie kolejowe o znaczeniu lokalnym. Są to linie relacji:

• Gryfino – Chwarstnica – Pyrzyce;
• Chwarstnica – Banie.

W obecnej chwili opisane linie lokalne są nieczynne.

Wykaz linii kolejowych przebiegających przez teren miasta i gminy Gryfino						T a b e l a  21
Nr linii	Nazwa linii	Od km	Do km	Długość linii	Rodzaj linii
273	Wrocław Główny – Szczecin	285,000	343,900	58,900	zelektryfikowana
419	Pyrzyce – Gryfino	15,803	33,615	17,812	niezelektryfikowana

Źródło: Zakład Linii Kolejowych w Szczecinie, Zakład Linii Kolejowych w Gorzowie Wielkopolskim           

W chwili obecnej ruch pociągów na trasie Pyrzyce – Gryfino został zawieszony i wydano decyzję o likwidacji linii. Na linii Wrocław - Szczecin w obrębie gminy Gryfino, zlokalizowane są 4 posterunki: Dolna Odra, Gryfino, Czepino, Daleszewo Gryfińskie.

Z uwagi na charakter linii nr 273, można stwierdzić, że natężenie ruchu pociągów na jej trasie jest umiarkowane. Tabela 22 poniżej zawiera dane dotyczące natężenia ruchu na linii Szczecin – Wrocław.

Natężenie ruchu na linii 273 Wrocław – Szczecin		T a b e l a  22
Odcinek linii	Pociągi towarowe [skład/d]	Pociągi pasażerskie [skład/d]
Godków – Dolna Odra	32	25
Dolna Odra – Gryfino	21	25
Gryfino – Szczecin Podjuchy	22	51

     Źródło: Zakład Linii Kolejowych w Szczecinie

3.3.3.Transport wodny

Na terenie gminy transport odbywa się również drogą wodną. Główną drogę transportu wodnego stanowi rzeka Odra, która stanowi jednocześnie główną drogę transportu wodnego w zachodniej Polsce. Osie komunikacyjne dróg wodnych przebiegają następująco:

• Droga wodna:             Świnoujście – Szczecin – Gryfino – Wrocław
• Droga wodna:             Berlin – Eberswalde – Hohensaaten – Widuchowa – Gryfino – Szczecin – Świnoujście
• Droga wodna:             Świnoujście – Szczecin – Gryfino – Hohensaaten

            W obecnym czasie transport wodny na terenie gminy nie rozwija się znacząco. Jedyny istniejący na omawianym obszarze port rzeczny zlokalizowany jest w miejscowości Nowe Czarnowo.

3.4. Sieć ciepłownicza i energetyczna

3.4.1. Ciepłownictwo

W mieście Gryfino funkcjonuje scentralizowany system ciepłowniczy, który zarządzany jest przez Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Gryfinie, swoim zasięgiem obejmuje zdecydowaną większość obszaru miasta. System ten zasilany jest ze źródła Elektrowni „Dolna Odra” w Nowym Czarnowie z magistrali trójprzewodowej (A) o średnicy 350 mm, a powrót wody sieciowej odbywa się dwoma przewodami 300 mm. W komorze nr 12 ( ul. Rapackiego, A. Krajowej, Łużycka) następuje rozdział sieci B, C, D. Maksymalna zdolność przesyłowa tej magistrali wynosi 64,4 MW. Łączna długość miejskiej sieci ciepłowniczej wynosi 30,4 km, w tym sieci tradycyjne (akanałowe) – 28,62 km, a sieci w technologii preizolowanej 1,78 km. Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Gryfinie funkcjonuje na podstawie wydanej decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 7 września 1988 roku, o przyznaniu koncesji na przesyłanie i dystrybucję ciepła oraz obrót ciepłem.

Węzły cieplne w 95 % są wykonane jako węzły wymiennikowe, a pozostałą część stanowią węzły zmieszania pompowego i wymiennikowego w części c.w.u. Wszystkie węzły wyposażone są w automatykę pogodową i c.w.u. wynosi 4,5 MW, poza szczytem poboru c.w.u. – 3,5 MW. Poniżej przedstawiono zapotrzebowanie cieplne odbiorców PEC Gryfino.

3.4.2. Gazownictwo

Właścicielem i jednocześnie eksploatatorem urządzeń związanych z dostawą gazu na obszarze miasta i gminy Gryfino jest Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. Oddział Zakład Gazowniczy w Szczecinie. Stacja redukcyjno – pomiarowa I^o zasilająca gminę Gryfino mieści się w Szczecinie- Podjuchy przy ul. Sąsiedzkiej i posiada maksymalną przepustowość wynoszącą 30 000 m³/h. Na terenie całej gminy Gryfino zlokalizowane są trzy stacje redukcyjno – pomiarowe II^o o łącznej przepustowości 4 700 m³/h przy czym zużycie szczytowe na stan bieżący wynosi 1 880 m³/h a więc stopień wykorzystania stacji wynosi 40 %.

Źródłem zasilania gminy w gaz jest magistrala gazowa wysokiego ciśnienia 2 x 500 mm relacji Odolanów – Police, od której prowadzi odgałęzienie do miasta i gminy Gryfino gazociągiem średniego ciśnienia DN 150 stal/180 PE, przebiegająca wzdłuż drogi Gryfino – Szczecin. Długość sieci gazowej na terenie gminy wynosi 49,1 km, w tym niskiego ciśnienia 33 km. Liczba odbiorców gazu wynosi: miasto - 6154, a w gminie - 278.

Miasto Gryfino zgazyfikowane jest w 88,4 % z czego 48,6 % to gospodarstwa domowe posiadające ogrzewanie gazowe (udział w zużyciu gazu). Natomiast gmina Gryfino jest zgazyfikowana w 14,4 %, z czego 76,6 % to gospodarstwa domowe posiadające ogrzewanie gazowe ( udział w zużyciu gazu).

3.4.3. Elektroenergetyka

Jednostką odpowiedzialną za eksploatację i będącą jednocześnie właścicielem urządzeń związanych z dostawą energii elektrycznej na obszarze gminy Gryfino jest Grupa Energetyczna ENEA S.A.. w Szczecinie. Na terenie gminy Gryfino (Grajdołek) zlokalizowana jest stacja transformatorowa GPZ Gryfino zasilana dwustronnie liniami wysokiego napięcia z GZP Dąbie i z Elektrowni „Dolna Odra”. Zainstalowana moc tej stacji to 2x16 MWA ( stopień wykorzystania to około 30%, z której zasilana jest gmina i miasto Gryfino za pomocą sieci 15 kV, zasilane sa także miejscowości w sąsiednich gminach – Stare Czarnowo, Bielice, Pyrzyce i Widuchowa. Miejscowości położone w południowej części gminy (Gajki, Steklno, Steklinko, Włodkowice) zasilane są z obszaru gminy Widuchowa. Roczne zużycie energii elektrycznej w mieście Gryfino wyniosło w 2000 roku – 34,4 GWh (dane ESSA – dawnej ENEA), gmina 496,1 GWh razem z Elektrowni „Dolna Odra” (szacunki FEWE – brak danych z ESSA dotyczących zużycia energii elektrycznej w gminie).